ESG (Environmental, Social, Governance) là bộ khung toàn diện giúp đánh giá mức độ bền vững và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp qua ba trụ cột: Môi trường, Xã hội và Quản trị. Dưới đây là bài viết phân tích sâu về ESG, từ lịch sử hình thành, tiêu chuẩn báo cáo, chỉ số đo lường, lợi ích, thách thức đến xu hướng tương lai.

1. Lịch sử và bối cảnh phát triển của ESG

1. Khởi nguồn đầu thập niên 2000

   • Năm 2004, Liên Hợp Quốc công bố báo cáo Who Cares Wins, do Tổng Thư ký Kofi Annan khởi xướng, kêu gọi tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào phân tích đầu tư nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa giá trị dài hạn.

   • Tiếp nối, Principles for Responsible Investment (PRI) ra đời năm 2006, thúc đẩy hơn 4.000 nhà đầu tư toàn cầu cam kết tuân thủ sáu nguyên tắc đầu tư có trách nhiệm, qua đó ESG dần trở thành chuẩn mực quốc tế.

2. Tăng tốc vào cuối thập niên 2010

   • Các phong trào CSR (Corporate Social Responsibility) và EHS (Environmental, Health, Safety) từ thập niên 1980–1990 dần mở rộng thành ESG, nhấn mạnh không chỉ giảm thiểu tác động môi trường mà còn quản lý rủi ro xã hội và củng cố cơ chế quản trị minh bạch.

   • Sự ra đời của TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) năm 2017 thúc đẩy doanh nghiệp công bố rủi ro và cơ hội liên quan biến đổi khí hậu, với tỉ lệ công ty tuân thủ tăng từ 73% năm 2022 lên 82% năm 2023 (xét ít nhất một trong 11 khuyến nghị).

2. Khung báo cáo và tiêu chuẩn ESG

2.1 GRI, SASB và TCFD

• GRI (Global Reporting Initiative): Tiêu chuẩn toàn diện, nguyên tắc định hướng, bao quát hầu hết khía cạnh môi trường – xã hội – quản trị, phù hợp với đa dạng ngành và quy mô doanh nghiệp

• SASB (Sustainability Accounting Standards Board): Tập trung vào các vấn đề “vật chất” (materiality) ngành– cụ thể từng lĩnh vực như năng lượng, tài chính, tiêu dùng…, giúp nhà đầu tư so sánh giữa các công ty cùng ngành

• TCFD: Chuyên sâu về rủi ro và cơ hội khí hậu, khuyến nghị bốn hạng mục chính: quản trị, chiến lược, quản lý rủi ro, chỉ số & mục tiêu

2.2 Các chuẩn mực mới và tương lai

• IFRS S1/S2 (thay thế SASB từ 2024): Chuẩn mực báo cáo bền vững toàn cầu, chuẩn hóa dữ liệu ESG (S1) và khí hậu (S2), tạo khung pháp lý chặt chẽ hơn cho doanh nghiệp niêm yết.

• EU CSRD (bắt buộc từ 2025): Yêu cầu các công ty lớn (trên 250 nhân viên hoặc doanh thu >40 triệu EUR) phải công bố báo cáo bền vững theo chuẩn châu Âu .

3. Các chỉ số và phương pháp đo lường

1. Khí thải nhà kính (GHG Emissions)

   • Phân loại Scope 1, 2, 3 theo chuẩn GHG Protocol.

2. Tiêu thụ và tái chế tài nguyên

   • Năng lượng tái tạo, tỉ lệ tái chế chất thải, lượng nước tái sử dụng.

3. Chỉ số xã hội

   • Tỉ lệ đa dạng & hòa nhập (DE&I), tỉ lệ tai nạn lao động, đào tạo & phát triển nhân viên.

4. Chỉ số quản trị

   • Tỉ lệ hội đồng độc lập, cơ cấu thù lao, minh bạch trong báo cáo tài chính, tỉ lệ kiện tụng pháp lý.

Lưu ý: Việc thiếu tiêu chuẩn hóa dữ liệu và phương pháp thu thập dẫn đến khó so sánh và làm tăng rủi ro greenwashing.

4. Lợi ích khi áp dụng ESG

4.1 Hiệu suất tài chính và giá trị cổ đông

• “ESG Premium” của McKinsey: 83% lãnh đạo C-suite và chuyên gia đầu tư tin rằng chương trình ESG đóng góp tích cực đến giá trị doanh nghiệp 

• Nghiên cứu của McKinsey chỉ ra: công ty kiên trì theo đuổi cả tăng trưởng lợi nhuận và cải thiện ESG thường có tổng lợi suất cổ đông (TSR) cao hơn trung bình ngành

4.2 Thu hút đầu tư bền vững

• Theo PwC, tài sản quản lý liên quan ESG sẽ đạt 33,9 nghìn tỷ USD năm 2026, tăng 84% so với 2021 và chiếm 21,5% tổng AUM toàn cầu 

• Ở Mỹ, AUM ESG dự kiến lên 10,5 nghìn tỷ USD năm 2026, từ mức 4,5 nghìn tỷ USD năm 2021

4.3 Giảm thiểu rủi ro và chi phí vận hành

• Doanh nghiệp ESG cao ít chịu cú sốc thị trường khi có biến động kinh tế, với mức giảm giá cổ phiếu thấp hơn 30% so với công ty ESG thấp trong khủng hoảng .

• Tiết kiệm chi phí dài hạn qua tối ưu hóa năng lượng và nguyên vật liệu.

4.4 Uy tín thương hiệu và thị phần

• 81% người tiêu dùng toàn cầu sẵn sàng trả thêm cho sản phẩm bền vững; 83% đánh giá tốt hơn doanh nghiệp có trách nhiệm với môi trường .

5. Thách thức và rủi ro

1. Greenwashing

   • DWS (Deutsche Asset Management) bị phạt €25 triệu tại Đức và trả $19 triệu cho SEC Mỹ vì quảng cáo quá mức ESG 

   • Các thương hiệu như Volkswagen (Dieselgate), Shell, H&M, Ryanair… bị chỉ trích vì quảng cáo sai lệch nỗ lực xanh 

2. Thiếu dữ liệu đáng tin cậy

   • Tỉ lệ doanh nghiệp báo cáo đầy đủ TCFD (11/11 khuyến nghị) mới chỉ 2–4% toàn cầu 

3. Chi phí tuân thủ cao

   • Việc chuẩn bị báo cáo CSRD, IFRS S1/S2, kiểm toán ESG có thể tốn hàng trăm nghìn đến triệu USD mỗi năm đối với doanh nghiệp lớn.

4. Cân bằng giữa lợi nhuận ngắn hạn và đầu tư bền vững

   • Doanh nghiệp lo ngại đầu tư ESG làm giảm lợi nhuận trước mắt, đặc biệt với cổ đông trọng lợi nhuận ngắn hạn.

6. Hướng dẫn triển khai chiến lược ESG

1. Lãnh đạo cam kết và văn hóa

   • Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc phải đặt ESG vào mục tiêu chiến lược, xây dựng KPI ESG gắn với thưởng/phạt.

2. Khung quản lý rủi ro tích hợp

   • Lồng ghép phân tích rủi ro ESG vào quy trình đánh giá và quản lý rủi ro tổng thể.

3. Thu thập – Tính toán – Báo cáo dữ liệu

   • Xây dựng hệ thống ERP/BI tự động thu thập số liệu môi trường, xã hội; áp dụng chuẩn GRI/SASB/TCFD; kiểm toán bên ngoài.

4. Giao tiếp minh bạch

   • Công bố báo cáo bền vững định kỳ, tương tác với nhà đầu tư, khách hàng và cộng đồng qua kênh chuyên biệt (website, báo cáo tích hợp, webinars).

5. Đổi mới sản phẩm – dịch vụ

   • Phát triển sản phẩm xanh, chuỗi cung ứng bền vững, vòng đời sản phẩm (cradle-to-cradle).

7. Xu hướng tương lai

• Tăng quyền lực của nhà đầu tư tổ chức: Quỹ hưu trí, sovereign wealth funds đòi hỏi dữ liệu ESG chính xác, minh bạch hơn.

• Chuẩn mực báo cáo toàn cầu: IFRS S1/S2, EFRAG ESRS (EU) sẽ hợp nhất nhiều chuẩn hiện hành, giảm rối rắm cho doanh nghiệp đa quốc gia.

• Công nghệ hỗ trợ: Blockchain, AI giúp thu thập, xác thực dữ liệu ESG theo thời gian thực.

• Mở rộng phạm vi ESG: Chú trọng thêm khía cạnh tác động sinh thái (biodiversity), quyền con người trong chuỗi cung ứng, an ninh mạng.

Kết luận

ESG không chỉ là “chiếc đồng hồ thần” cho giá trị bền vững của doanh nghiệp mà còn là tấm khiên bảo vệ trước biến động thị trường, pháp lý và yêu cầu xã hội. Đầu tư ESG chính là đầu tư cho tương lai – nơi lợi ích kinh tế, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường song hành. Doanh nghiệp nào nhận diện đúng cơ hội, chủ động quản trị và minh bạch sẽ gặt hái lợi thế cạnh tranh bền vững.

---

Nếu bạn đang tìm 01 đơn vị có thể đồng hành trong hành trình hiện thực hóa các hoạt động cộng đồng, thực hiện trách nhiệm xã hội (CSR), chinh phục tiêu chuẩn về Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG) thì Fly To Sky là một đối tác phù hợp

Fly To Sky là hệ thống thiện nguyện, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, được thành lập vào ngày 02/09/2018 tại Gia Lai. Bao gồm Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội từ thiện và hỗ trợ phát triển cộng đồng Fly To Sky và Nhóm từ thiện Fly To Sky, thành viên các Mạng lưới Tình nguyện Quốc gia, trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia (Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh), có quy mô hoạt động trên quy mô toàn quốc. Là hệ thống từ thiện tiêu biểu toàn quốc với 03 giải thưởng cấp Quốc gia và 01 Giải thưởng Thế giới về hoạt động tình nguyện.

Với hơn 07 năm kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, Fly To Sky đã có hệ sinh thái hơn 30 dự án như Dự án Tủ sách Bồ câu trắng – Thực hiện Tủ sách, thư viện cho các trường học vùng cao; Chiến dịch cộng đồng Tết chuyền tay – Góp bánh kẹo dư sau Tết tặng trẻ em khó khăn vùng biên giới; Dự án Chiến sĩ lọc nước – Thực hiện các hệ thống lọc nước, tặng máy lọc nước; Dự án Đổi sách lấy cây – Đổi sách, giấy lấy các sản phẩm thân thiện với môi trường; Dự án Góp gạch xây ước mơ – Xây dựng cầu, nhà, trường học vùng cao; Dự án Học bổng Cánh Chim Xanh; Dự án Quà chia sẻ,…. tổ chức hơn 200 chương trình, chiến dịch vì cộng đồng ở nhiều lĩnh vực.

Bên cạnh thực hiện các dự án, chiến dịch tình nguyện trong hệ sinh thái, Fly To Sky cũng vinh dự là người bạn đồng hành cùng các công ty, doanh nghiệp, đơn vị thực hiện trách nhiệm xã hội (CSR), chinh phục tiêu chuẩn về Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG), xây dựng các hoạt động nhân ái, mô hình tình nguyện hiệu quả tại Việt Nam, qua đó cùng nhau chia sẻ những gánh nặng của người yếu thế, người khó khăn trong xã hội, lan tỏa những điều tích cực.

Fly To Sky tin rằng Fly To Sky là đối tác phù hợp trong việc hỗ trợ các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong việc tổ chức các chương trình hoạt động vì cộng đồng.

Fly To Sky cung cấp dịch vụ tư vấn, thiết kế, thi công, thực hiện các dự án, chương trình vì cộng đồng theo yêu cầu trọn gói, cụ thể:

1. Thiết kế dự án, tổ chức, thi công thực hiện các hoạt động vì cộng đồng, thiện nguyện, workshop, chương trình nội bộ, chương trình trải nghiệm theo yêu cầu cho các công ty, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trọn gói

Các dịch vụ trọn gói bao gồm: Tư vấn, lên ý tưởng, kế hoạch theo yêu cầu; Thiết kế lịch trình phù hợp; Xây dựng dự toán; Tổ chức mua sắm; Thi công thực hiện; Khảo sát địa bàn, đối tượng; Xin phép địa phương; Thiết kế, thi công POSM; Huy động tình nguyện viên hỗ trợ; Dịch vụ truyền thông, báo chí, media; Thủ tục xin khen thưởng của địa phương,….

2. Tư vấn, xây dựng chiến lược cộng đồng, thực thi trách nhiệm xã hội (CSR), chinh phục tiêu chuẩn về Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG).

3. Tổ chức các chiến dịch kinh doanh, gây quỹ để phục vụ cho cộng đồng; Xúc tiến thương mại, hỗ trợ sinh kế bền vững cho người yếu thế.

4. Tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực điều phối, quản lý các hoạt động vì cộng đồng, kỹ năng sống và các kỹ năng cần thiết.

5. Kết nối, giới thiệu, hỗ trợ việc làm cho người yếu thế.

6. Huy động và tiếp nhận tài trợ dưới các hình thức khác nhau từ các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác của Việt Nam và nước ngoài, với cam kết và mục tiêu hoạt động nhằm giải quyết vấn đề xã hội, môi trường vì lợi ích cộng đồng, thực hiện các dự án trong hệ sinh thái vì cộng đồng của Fly To Sky.

Fly To Sky tập trung vào 05 lĩnh vực chính: văn hóa – giáo dục, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, hỗ trợ kinh tế, an sinh xã hội và năng lượng sạch – môi trường bền vững hướng đến 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc (17 SDGs) và xác định hành động vì một Việt Nam tương lai 05 KHÔNG: không thiếu nước sạch - vệ sinh, không thiếu chăm sóc y tế cơ bản, không thiếu sinh kế, không thiếu giáo dục phổ thông, không thiếu sự hành động mỗi ngày để bảo vệ môi trường.

Với pháp nhân Doanh nghiệp xã hội theo quy định tại Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14, Fly To Sky có tư cách pháp nhân đầy đủ và có con dấu riêng, được mở tài khoản tại các Ngân hàng để quan hệ giao dịch; được quyền huy động và nhận tài trợ dưới các hình thức khác nhau từ các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác của Việt Nam và nước ngoài, với cam kết và mục tiêu hoạt động nhằm giải quyết vấn đề vì lợi ích cộng đồng.

"Trong hành trình thực hiện các dự án cộng đồng, chúng tôi may mắn được trở thành cầu nối, là “người bạn” đồng hành của các công ty, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân với các nhóm yếu thế trong xã hội, có cơ hội được thực hiện dự án ở nhiều tỉnh, thành phố với nhiều lĩnh vực khác nhau, chúng tôi thấu hiểu rằng giá trị thật sự của sự tử tế không nằm ở chỗ đóng góp bao nhiêu tiền, mà chúng ta đã giúp đỡ cộng đồng như thế nào, phát triển cộng đồng ra sao, góp phần thay đổi cộng đồng đó và chính chúng ta thế nào. Có thể chúng ta không làm được những điều to lớn, nhưng hãy bắt đầu từ những cái nhỏ nhất. Vì vậy, chúng tôi mong muốn kêu gọi sự chung tay của quý vị hiện thực hóa hành trình thực hiện trách nhiệm xã hội (CSR), ESG và tạo ra những giá trị tích cực cho cộng đồng" - Anh Lê Văn Phúc - Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội từ thiện và hỗ trợ phát triển cộng đồng Fly To Sky, Phó Trưởng Ban Thường trực Mạng lưới Tình nguyện Quốc gia, Tổng Chủ nhiệm Nhóm từ thiện Fly To Sky.

Kết nối với chúng tôi: Các công ty, doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị, cá nhân mong muốn hợp tác, tài trợ, đồng hành, tư vấn thiết kế dự án, chiến lược CSR, ESG, tổ chức các hoạt động thiện nguyện theo yêu cầu hoặc tài trợ cho các hoạt động cộng đồng của Fly To Sky xin vui lòng liên hệ email donghanh@flytoskycharity.vn hoặc số điện thoại/ZL 0935.939.446.