I. MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây, du lịch thiện nguyện (voluntourism) dần trở thành một xu hướng mới tại Việt Nam, đặc biệt trong giới trẻ, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội. Khác với các chuyến đi từ thiện truyền thống, du lịch thiện nguyện kết hợp trải nghiệm du lịch, văn hóa với các hoạt động đóng góp cho cộng đồng địa phương. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, phần lớn các chương trình du lịch thiện nguyện tại Việt Nam không phải là những dự án “quy mô lớn”, mà chủ yếu là các hoạt động nhỏ, ngắn ngày, mang tính linh hoạt cao nhưng nếu được tổ chức bài bản vẫn có thể tạo ra giá trị bền vững.

Bài viết này phân tích sâu về du lịch thiện nguyện tại Việt Nam dưới góc nhìn thực tế, tham chiếu các mô hình đang được triển khai bởi nhiều đơn vị trong và ngoài nước; đồng thời lồng ghép kinh nghiệm tổ chức của Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội từ thiện và hỗ trợ phát triển cộng đồng Fly To Sky – Hệ thống từ thiện Fly To Sky đơn vị có năng lực triển khai các chương trình du lịch thiện nguyện chuyên nghiệp, minh bạch tài chính, đảm bảo hóa đơn chứng từ và được pháp luật cho phép huy động nguồn lực của cộng đồng để thực hiện.

II. DU LỊCH THIỆN NGUYỆN – KHÁI NIỆM VÀ BỐI CẢNH TẠI VIỆT NAM

Du lịch thiện nguyện là hình thức du lịch trong đó người tham gia vừa trải nghiệm điểm đến, vừa trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng như giáo dục, môi trường, y tế cộng đồng, cải thiện điều kiện sống hoặc hỗ trợ sinh kế địa phương. Thời gian tham gia thường ngắn, từ nửa ngày, một ngày cho đến vài ngày hoặc một tuần.

Tại Việt Nam, du lịch thiện nguyện phát triển song song với:

• Sự gia tăng của du lịch trải nghiệm và du lịch cộng đồng (CBT).
• Nhu cầu của doanh nghiệp trong việc tổ chức hoạt động CSR/ESG gắn với du lịch, team building.
• Mong muốn của giới trẻ được “đi – trải nghiệm – đóng góp” thay vì chỉ tham quan thuần túy.

III. THỰC TẾ TRIỂN KHAI: DU LỊCH THIỆN NGUYỆN KHÔNG NHẤT THIẾT PHẢI LÀ DỰ ÁN LỚN

Khác với suy nghĩ phổ biến rằng du lịch thiện nguyện phải gắn với xây trường, xây cầu hay những công trình quy mô lớn, phần lớn các đơn vị hiện nay đang triển khai những mô hình nhỏ, dễ tổ chức và phù hợp với nguồn lực hạn chế.

Một số dạng dự án nhỏ phổ biến gồm:

• Chương trình 0,5 – 1 ngày: dọn rác bãi biển, trồng cây, tổ chức ngày hội cho trẻ em, tặng đồ dùng học tập.
• Chương trình 1 – 2 ngày: sơn sửa phòng học, nhà sinh hoạt cộng đồng; tổ chức lớp kỹ năng ngắn hạn; hỗ trợ homestay, mô hình du lịch cộng đồng.
• Chương trình 2 – 3 ngày: kết hợp trải nghiệm du lịch – văn hóa với một hạng mục thiện nguyện cụ thể có bàn giao rõ ràng.

Những dự án nhỏ này có ưu điểm:

• Dễ nhân rộng, linh hoạt về thời gian.
• Phù hợp với nhóm ít người.
• Chi phí thấp, rủi ro pháp lý và kỹ thuật thấp.
• Dễ đo lường kết quả và báo cáo minh bạch.

IV. VÌ SAO NÊN CHỌN FLY TO SKY THAY VÌ CÁC DOANH NGHIỆP DU LỊCH LỮ HÀNH?

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp lữ hành bắt đầu cung cấp các tour có yếu tố “thiện nguyện” như một sản phẩm mở rộng, việc lựa chọn một đơn vị thực sự có nền tảng thiện nguyện để đồng hành là yếu tố quyết định đến hiệu quả và giá trị lâu dài của chương trình. Fly To Sky mang những khác biệt cốt lõi so với các doanh nghiệp du lịch truyền thống.

1. Thiện nguyện là cốt lõi, không phải sản phẩm phụ

Fly To Sky được hình thành và phát triển từ các hoạt động thiện nguyện thực tế, nhiều năm làm việc trực tiếp với cộng đồng yếu thế. Do đó, các chương trình du lịch thiện nguyện do Fly To Sky tổ chức không được thiết kế theo tư duy “bán tour”, mà theo tư duy giải quyết nhu cầu thực của cộng đồng địa phương.
Ngược lại, nhiều doanh nghiệp lữ hành chỉ tích hợp một hoạt động thiện nguyện ngắn vào lịch trình du lịch có sẵn, khiến hoạt động cộng đồng mang tính hình thức, thiếu chiều sâu và khó tạo tác động bền vững.

2. Hiểu rõ cộng đồng địa phương và nhu cầu thực tế

Fly To Sky sở hữu mạng lưới hợp tác sâu rộng với chính quyền địa phương, trường học, cơ sở bảo trợ xã hội và các nhóm cộng đồng tại nhiều tỉnh, thành. Mỗi chương trình đều được khảo sát trước, thống nhất nhu cầu và có sự đồng thuận của địa phương tiếp nhận.
Trong khi đó, các doanh nghiệp du lịch lữ hành thường thiếu thời gian và nguồn lực để làm việc sâu với địa phương, dẫn đến việc lựa chọn hoạt động chưa thực sự phù hợp hoặc trùng lặp, kém hiệu quả.

3. Phù hợp với các dự án nhỏ, ngắn ngày nhưng hiệu quả

Fly To Sky không chạy theo những dự án “hoành tráng” để tạo hình ảnh, mà tập trung vào các dự án nhỏ, thiết thực, có thể triển khai trong nửa ngày đến 2–3 ngày, như: sơn sửa phòng học, tặng đồ dùng học tập, nâng cấp không gian sinh hoạt, tổ chức lớp kỹ năng ngắn hạn, hỗ trợ mô hình du lịch cộng đồng.
Đây là lợi thế lớn so với doanh nghiệp lữ hành truyền thống – vốn quen với lịch trình du lịch cố định, ít linh hoạt và không chuyên sâu trong vận hành hoạt động cộng đồng.

4. Minh bạch tài chính và báo cáo tác động rõ ràng

Mỗi chương trình do Fly To Sky tổ chức đều có báo cáo sau hoạt động, bao gồm: tổng hợp chi phí, hình ảnh trước – sau, biên bản bàn giao và mô tả tác động xã hội. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp cần hồ sơ minh chứng cho hoạt động CSR/ESG.
Nhiều tour thiện nguyện do công ty lữ hành cung cấp chỉ dừng lại ở trải nghiệm, thiếu báo cáo tác động và chứng từ bàn giao cụ thể.

5. Tư cách pháp lý đầy đủ – có thể xuất hóa đơn VAT

Với mô hình doanh nghiệp xã hội và đầy đủ pháp lý, Fly To Sky có khả năng xuất hóa đơn VAT cho phần dịch vụ tổ chức theo đúng quy định. Phí dịch vụ được tách bạch rõ ràng với khoản đóng góp/tài trợ cho cộng đồng (có biên nhận riêng).
Đây là điểm khác biệt then chốt giúp Fly To Sky trở thành đối tác phù hợp cho doanh nghiệp, trường học và tổ chức cần quyết toán chi phí hợp pháp – điều mà nhiều nhóm thiện nguyện tự phát hoặc đơn vị lữ hành không chuyên thường không đáp ứng được.

6. Quy trình quản lý rủi ro và an toàn cho người tham gia

Fly To Sky xây dựng quy trình rõ ràng cho từng chương trình: phân công leader phụ trách, briefing an toàn, giới hạn công việc phù hợp năng lực tình nguyện viên, trang bị bảo hộ cơ bản và kiểm soát rủi ro pháp lý.
Trong khi đó, các doanh nghiệp lữ hành thường mạnh về logistics du lịch nhưng chưa có quy trình chuẩn cho hoạt động thiện nguyện, đặc biệt là khi làm việc với trẻ em hoặc các nhóm dễ tổn thương.

7. Tùy chỉnh linh hoạt theo mục tiêu CSR và team-building

Fly To Sky có khả năng thiết kế chương trình linh hoạt theo mục tiêu riêng của từng doanh nghiệp: gắn hoạt động thiện nguyện với team-building, đào tạo kỹ năng, truyền thông nội bộ hoặc báo cáo ESG.
Thay vì một lịch trình “đóng gói sẵn”, mỗi chương trình được điều chỉnh về nội dung, thời lượng và chỉ số đo lường tác động, giúp doanh nghiệp đạt được cả giá trị xã hội lẫn giá trị nội bộ.

8. Giá trị bền vững thay vì trải nghiệm ngắn hạn

Điểm khác biệt lớn nhất của Fly To Sky nằm ở triết lý triển khai: không làm thiện nguyện vì hình ảnh, không biến khó khăn của cộng đồng thành công cụ marketing. Mỗi chương trình đều hướng đến việc để lại giá trị sử dụng lâu dài hoặc năng lực cho địa phương, dù chỉ là những thay đổi nhỏ.
Đây chính là yếu tố giúp du lịch thiện nguyện do Fly To Sky tổ chức có chiều sâu, tính bền vững và tạo được niềm tin lâu dài với đối tác.

V. FLY TO SKY – KINH NGHIỆM TỔ CHỨC DU LỊCH THIỆN NGUYỆN THỰC TẾ

Fly To Sky là hệ thống thiện nguyện và doanh nghiệp xã hội hoạt động trên phạm vi toàn quốc, với nhiều năm kinh nghiệm triển khai các dự án cộng đồng quy mô khác nhau. Trong quá trình phát triển, Fly To Sky đã từng bước chuẩn hóa mô hình tổ chức du lịch thiện nguyện theo hướng thực tế – minh bạch – bền vững.

Một số kinh nghiệm cốt lõi:

• Ưu tiên các dự án nhỏ, rõ đầu việc, rõ kết quả bàn giao.
• Phối hợp chặt chẽ với địa phương để đảm bảo tính phù hợp và đồng thuận.
• Chuẩn hóa hợp đồng dịch vụ, báo giá, hóa đơn VAT cho phần dịch vụ tổ chức.
• Có báo cáo sau chương trình: chi phí, hình ảnh, biên bản bàn giao và tác động xã hội.

Với tư cách là doanh nghiệp xã hội có đầy đủ pháp lý, Fly To Sky có thể cung cấp trọn gói dịch vụ du lịch thiện nguyện cho cá nhân, trường học và doanh nghiệp, đồng thời xuất hóa đơn VAT theo quy định – điều mà không phải nhóm thiện nguyện tự phát nào cũng làm được.

V. HƯỚNG ĐẾN MÔ HÌNH DU LỊCH THIỆN NGUYỆN BỀN VỮNG

Để du lịch thiện nguyện tại Việt Nam phát triển đúng hướng, cần:

• Lấy nhu cầu cộng đồng làm trung tâm, tránh làm vì hình ảnh.
• Ưu tiên dự án nhỏ, thiết thực, có thể lặp lại.
• Minh bạch tài chính, chứng từ rõ ràng.
• Đảm bảo an toàn, đạo đức và tôn trọng văn hóa địa phương.
• Gắn hoạt động thiện nguyện với trải nghiệm học hỏi, thay đổi nhận thức của người tham gia.

VIII. KẾT LUẬN

Du lịch thiện nguyện tại Việt Nam không cần bắt đầu từ những điều to lớn. Chính những dự án nhỏ, được tổ chức chuyên nghiệp và minh bạch, mới là nền tảng để tạo ra tác động xã hội bền vững. Khi được triển khai bởi các đơn vị có kinh nghiệm và pháp lý đầy đủ như Fly To Sky, du lịch thiện nguyện không chỉ mang lại giá trị cho cộng đồng, mà còn trở thành một sản phẩm dịch vụ hợp pháp, minh bạch và có khả năng nhân rộng trong dài hạn.

—

Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:

HỆ THỐNG TỪ THIỆN FLY TO SKY

Bao gồm Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội từ thiện và hỗ trợ phát triển cộng đồng Fly To Sky & Nhóm từ thiện Fly To Sky

- Các đơn vị, cá nhân mong muốn đồng hành, hợp tác, tài trợ hoặc tư vấn thực hiện các Dự án CSR, ESG theo yêu cầu xin liên hệ số điện thoại 0935.939.446 hoặc email lienhe@flytoskycharity.vn – donghanh@flytoskycharity.vn

- Website: flytoskycharity .vn.

- Zalo OA: Hệ thống từ thiện Fly To Sky

- Fanpage Tổng: https://www.facebook.com/flytoskycharity

- Cộng đồng Tình nguyện cùng Fly To Sky: https://www.facebook.com/groups/392919558235980

#FlyToSky #FlyToSkyCharity #NhomtuthienFlyToSky #DNXHFlyToSky #Tinhnguyen #CSR #ESG #Vicongdong #Trachnhiemxahoi #Tuthien #Thiennguyen